Cześć, cały czas kolejne wpisy z zadaniami maturalnymi się robią, bo chcę je wzbogacić o video, a także animacje, które poniekąd powinny trochę zobrazować reguły, czy zasady działania niektórych funkcji, które wydają się na pierwszy rzut oka trochę dziwne, a przynajmniej ich zasada działania. Teraz jednak chciałbym Ci dać zestaw zagadnień, które pojawiają się stale na maturze rozszerzonej z informatyki. Przeglądałem stare matury, przygotowywałem się do nowej i teraz przeglądałem ostatnie dwa lata nowych matur i myślę, że są wspólne rzeczy dla nich wszystkich. Oto lista zagadnień, które spotkają Cię na maturze rozszerzonej z informatyki.

Statystyka, wykresy, wyliczenia z funkcji

Narzędzie: MS Excel, Libre Office

Nie chcę wprowadzać w błąd co do narzędzi ale w szkołach jest MS Office pakiet, więc Libre napisałem jako alternatywę dla tych, którzy nie mają w domu pakietu MS lub po prostu pracują na Linuksopochodnych systemach. Zadania powyższego typu będą od Ciebie wymagały umiejętności posługiwania się pakietem biurowym do obliczania konkretnych funkcji i obrazowania ich zachowania się na wykresach, czy tabelach na podstawie danych z pliku tekstowego, z którego musisz sobie importować dane. Do tego często dorzucą w jednym z punktów, abyś wyróżnił konkretne punkty, parametry, w których ta funkcja się tak zachowuje.

Wymagane umiejętności:

• importowanie danych z pliku
• poprawna interpretacja i przedstawienie danych
• algorytmiczne podejście i poprawna implementacja funkcji
• posługiwanie się arkuszem kalkulacyjnym

Oczywiście jak już udowodniliśmy niektóre rzeczy jesteśmy w stanie zrobić nawet w C++ w konsoli.

Po czym poznać takie zadanie?

Najszybciej poznamy je po tym, że funkcja, z której mamy coś wyliczyć jest dosyć rozbudowana, a w jednym z punktów wymagają od nas wykresu z danymi lub przebiegu funkcji. Te dwie rzeczy mają nas niejako skłonić do skorzystania z arkusza kalkulacyjnego, co niejako jest uzasadnione, bo nie mamy za specjalnie czasu na pisanie aplikacji okienkowej, która jeszcze będzie rysować nam wykresy.

Przykładowe zadania:

• matura 2016 – zadanie 4 ( nowa formuła )
• matura 2016 – zadanie 4 ( stara formuła )
• matura 2015 – zadanie 5  ( nowa formuła )
• matura 2015 – zadanie 5, 6 ( stara formuła )
• matura 2014 – zadanie 4
• matura 2013 – zadanie 4
• matura 2012 – zadanie 6

Statystyka, bazy danych, filtrowanie

Narzędzia: MS Access, MS Excel

To w zasadzie oczywista oczywistość. Informatyka to przede wszystkim posługiwanie się informacją i w zasadzie na każdej maturze jest chociaż jedno zadanie, które wymaga od nas wiedzy posługiwania się bazą danych, kwerendami i raportami. Po prostu musisz wiedzieć jak wydawać zapytania, filtrować tabelę i wyszukiwać szczególne rekordy w bazie danych, a następnie przedstawić zgrabnie i czytelnie wyniki w raporcie. Nikt nie zmusza nas jednak do korzystania z baz danych, ponieważ bardzo wygodnie można też tworzyć bazy danych w Excelu, aczkolwiek posługiwanie się nimi jest także bardzo istotne,  a na sam program jaki jest MS Access potrzeba poświęcić trochę czasu. Często musisz wykazać się selekcją poprzez wyjątki, na przykład, gdy chcesz znaleźć dłużnika wśród 5000 tych, którzy zapłacili, łatwiej Ci będzie wskazać tabelę, w której w rekordzie nie widnieje napis „uregulowano”, niż „pokaż mi dłużnika, który jeszcze mi nie zapłacił”.

Wymagane umiejętności:

•  importowanie danych z pliku
• analityczne podejście do statystyki
• posługiwanie się zapytaniami
• wyszukiwanie wyników poprzez wyjątki
• tworzenie czytelnych i przejrzystych raportów

Po czym poznać takie zadanie?

Najczęściej już można czasem nawet po tytule – biblioteka, księgarnia albo jakaś firma. To właśnie tam, gdzie znajdziesz adresy, NIP’y, PESEL’e lub id_klienci – to są charakterystyczne rzeczy dla zadań opartych o bazę danych.

Przykładowe zadania:

• matura 2016 – zadanie 5 ( nowa formuła )
• matura 2016 – zadanie 6 ( stara formuła )
• matura 2015 – zadanie 5 ( stara formuła )
• matura 2014 – zadanie 6
• matura 2013 – zadanie 5
• matura 2012 – zadanie 6

Algorytmika, programowanie, praca na plikach

Narzędzia: DevC++, CodeBlocks, Notepad++, Notepad.exe

W zasadzie nie powinno się o tym wspominać, bo to niejako wynika z tej profesji. Osoba musi mieć styczność niejako z podstawami przynajmniej, chociażby dla istoty wiedzy i zrozumienia mechanizmów jakimi się wiele rzeczy rządzi. Do 2016 roku na maturze obowiązywały takie języki jak Pascal i C/C++. Teraz Pascal został zastąpiony Pythonem, co niejako uważane jest za krok w przód, jeżeli chodzi o naukę informatyki w szkołach średnich i technikum. Wciąż jednak pozostaje bezcennym C/C++ jako język, z którego dzięki jego składni potem łatwiej się uczyć pozostałych, chociaż często odradzany jako pierwszy do nauki ze względu na pełno swoich kruczków i niuansów, czy wyjątków, a także wskaźniki, których dużo osób unika jak ognia wymieniając je na referencję. W zasadzie chcąc nie chcąc musisz mieć coś wspólnego jednym z nich. Mi przypadł do gustu C/C++, bo nie miałem styczności z Pythonem w młodszym wieku, a Pascal mnie nie kręcił. Jednak wiedza, jak pisać będzie bezużyteczna, gdy nie wiesz co masz pisać. Niestety – jest to jedno z trudniejszych zadań zaraz po pracy na bazie danych i dziwnych zapytań. Najczęściej, co spotkasz to różne szyfry lub badania liczb binarnych, jakieś anagramy albo kalendarze – także musisz się uzbroić w algorytmiczne podejście i poszukiwanie związków między jedną rzeczą, a drugą.

Wymagane umiejętności:

•  algorytmiczne i analityczne podejście
•  posługiwanie się strumieniami do importu-eksportu wyników od pliku
•  znajomość Pascala*/Pythona lub C/C++

*Pascal dla starych matur

Po czym poznać zadanie?

Bardzo często jest to sugerowane. Po prostu piszą, że „w wybranym języku programowania” i piszesz. Co tu więcej mówić? A, już wiem – jeżeli trafisz na szyfry, liczby binarne lub anagramy, czy sprawdzanie liczby znaków albo porównywanie wyrazów to właśnie musisz zastosować rozwiązanie poprzez napisanie swojego programu.

Przykładowe zadania

• matura 2016 – zadanie 6 ( nowa formuła )
• matura 2016 – zadanie 5 ( stara formuła )
• matura 2015 – zadanie 4 ( nowa formuła )
• matura 2015 – zadanie 4 ( stara formuła )
• matura 2014 – zadanie 5
• matura 2013 – zadanie 6
• matura 2012 – zadanie 4, 5

Cóż więcej?

Nikt nie jest w zasadzie przewidzieć wszystkiego – jednak dzięki temu wpisowi mam nadzieję, że odpowiednio się uzbroisz i razem wspólnie tutaj rozwiążemy do maja wystarczająca liczbę przypadków, które zapobiegną wpadce na maturze. Zawsze niewiadomą pozostają algorytmy. Dlatego też z czasem przygotuję Ci bazę algorytmów uniwersalnych, które już teraz możesz znaleźć przeglądając wpisy odnośnie zadań maturalnych, z których to zbudujesz sobie programy na teoretycznie każde zagadnienie.